بلوچ اسٹوڈنٹس ایکشن کمیٹی اوتھل ھنکین ءِ ھیلکاری دیوان ھنکینی کارمستر احسان بلوچ ءِ سروکی ءَ برجم دارگ بیتگ۔ دیوانءَ ھاسیں مہمان گل ءِ بنجاہی ھالرسانی کارگشاد اُزیر بلوچ بیتگ۔
سرہال: انڈین نیشنل کانگریس
تران کار: بنجاہی ہالرسانی کارگُشاد سنگت اُزیر بلوچ
دیوان ءَ تران کنان ءَ سنگت ءَ گوشت کہ چوشکہ مئے سرھال انڈین نیشنل کانگریس اِنت گڑا مئے واستہ آ وھدءِ ہندوستان ءِ سیاسی جاورھالانی سرپد بوگ المی اِنت۔ 1857ءِ بڑٹش ءِ ھلاپ ءٙ ھند ءِ گھگیری ءِ پد برٹش ہندوستان ءِ سرجمیں کنٹرول وتی دست ءٙ زور اِیت ۔اشی ءَ چہ پیش ہندوستان ایسٹ انڈیا کمپنی ءِ دست ءَ بیت ءُ ہما برطانیہ ءِ ھکومتی ءِ کمک ءَ چہ ھُکمرانی کنگ ءَ بیت۔ ایسٹ انڈیا کمپنی ہپدہمی ءُ ہژدہمی کرن ءَ ماں اے ھَند ءُ دمگاں بیپار ءِ گزر ءَ کئیت ءُ کم کم ءَ سرجمیں دمگ ءَ وتی قبضہ ءَ کنان کنت۔
سال 1857 بیت وھدیکہ ہندوستان ءِ نواب ءُ مردم برطانیہ ءِ ہلاپ ءَ گھگیری بندات کن اَنت ءُ سرجمیں ھنداں جنگ بیت گڑا ایسٹ انڈیا کمپنی مہلوک ءَ داشت نہ کنت ءُ ہمد ءَ چہ برطانیہ ءِلشکر تچک ءَ دور کنت ءُ ہندوستان ءَ سرجم ءَ وتی دست ءَ چیر ءَ کنت ءُ اشی ءَ پد ھُکمرانی ءَ بریٹش راج گوشگ بیت۔ ہندوستان کہ سرجم ءَ بریٹش راج ءَ دست چیر ءَ بیت بلے مہلوک ءِ تہ ءَ گہگیری ءِ جزبگ نہ مِرایت بلکیں جتائیں رنگ ءُ ڈول ءُ وھداں ودان کنت ءُ مہلوکی زہرشانی ءُ کنت گیش بیان بنت۔ ھمے وھد ءَ برطانیہ مہلوک ءَ ہاموش ءُ سہڑینگ ءِ واستہ چیزے جیڑ ایت گڑا برطانیہ ءِ جند یک انچیں پارٹی یے جوڈ کنگ ءِ فیصلہ ءَ کنت کہ ہندوستان ءِ جندیں مھلوک ءِ پارٹی بہ بیت بلے آ برطانیہ ءِ پائیدگانی واستہ کار بہ کنت گڑا سال 1885 ءَ برطانیہ لہتے انچیں وانندگیں مردم کہ آہاں چہ برطانیہ ءُ لندن ءَ ونتگ ءُ انگریز دوداں نزیک اَنت، اشاں زیر ایت ءُ کانگریس پارٹی ءٙ جوڈ کنت۔ آ بنداتی وھد ءَ برتانیہ ءِ گوشگ ءِ رد ءٙ ھند ءِ گھگیری ءٙ کاونٹر کنگ ءِ واستہ کار کنگ ءٙ بیت ءُ مھلوک ءِ زھن گوں گونڈیں گونڈیں مٹی ءُ بدلیانی سرءَ کار اِیت۔ ءُ اش پالیسی ءَ سیفٹی وال ءِ نام دیگ بیت بہ زاں مہلوک ءِ پریشر گیش بیت گڑا انگریز کانگریس ءِ وسیلہ ءَ مہلوک ءَ سہڑین ایت ءُ سارت کنت۔
بلے وھد گوزان ءَ ہندوستان ءِ سیاسی جاور مٹ بیان بنت ءُ کانگریس ءِ جہدکار ءُ رہشونانی تہ ءَ سیاسی سِنچ گیش بیان بیت۔ 1905 ءِ دھک ءَ کانگریس ءِ تہ ءَ دو ھیال ءِ مردم دیم ءَ کائنت، یکے ھمیش بنت کہ گونڈیں گونڈیں مٹی واستہ کار کنگ لوٹ اَنت ءُ دومی ھیال ءِ مردم ریڈیکل بنت کہ آہانی گوشگ بیت کہ آہاں برطانیہ ءَ چہ سرجم ءَآجوئی گرگی اِنت۔ پدا آ وھد ءِ ریڈیکل اپروچ پارٹی ءِ تہ ءَ شریں ڈولے ءَ منگ نہ بیت ءُ اے مردمانی تہ ءَ لہتے ھندوستانءَ چہ درکپ انت ءُ کینیڈا ءَ گدر پارٹی ءِ جوڈ کن انت۔ گدر پارٹی سلاھبندیں جنگ ءِ تیاری ءَ کنت بلے اشانی مردم زوت گرگ بنت ءُ اے پارٹی وتی بنداتی وھد ءَ ھلاس بیت ءُ لہتے کانگریس ءَ نند ایت ءُ دیمتر ءَ دوبر ہمے دوئیں ھیالانی منوگرر تپاک بنت ءُ یجاہ کار کن اَنت۔
دیمتر ءَ سنگت ءَ درائینت کہ اولی مزن جہانی جنگ ءِ وھد ءَ مہاتما گاندھی کئیت ءُ ہندوستان ءِ سیاست ءَ بھر بیت ءُ کانگریس ءَ رہشونی ءَ کنت۔ اے جنگ ءِ میان ءَ کانگریس ءُ برطانیہ ءِ میان ءُ اڑ ءُ کُڑ بندات بنت، انگریز ہندوستان ءَ چہ مردم پہ جنگ ءَ دلمانگ بیت بلے کانگریس نہ من ایت ءُ اشیءِ ہلاپ ءَ اوشت ایت، ہمِدءَ چہ دیم کانگریس ھندوستان ءِ تہ ءَ گیش وتواکی ءِ لوٹ ءَ کنت بلے بریٹش اشاں رد کنت ءُ گڑا ھمے میان ءَ بلاہ بلاھیں جُنز انگریز ءِ ہلاپ ءَ چِست بنت کہ آہانی تہ ءَ نن کووپریشن مومنٹ ءُ سول نافرمانی جُنز ہواربنت۔ اے جُنزاں چہ ہمدوستان ءِ مہلوک انگریز ءِ سامان ءُ چیزاں بائکاٹ کنت ءُ بازینے برطانیہ سرکار ءَ کار ءُ نوکریاں یلہ کنت۔ اے جُنز دیمتر ءَ سک پرُتشدد بنت گڑا کانگریس اشاں مہتل کنت ءُ ہندوستان ءَ ایدگہ کارانی سر ءَ دلگوشی دنت۔
سوا دیش
وہدے انگریز ءِ جوڈ کتگیں چیز کہ بائکاٹ بنت گُڑا کانگریس سوادیش ءِ نام ءَ وتی ہندوستان ءَ جِند ءِ چِیز ءُ ساماناں دیمءَ کاریت ءُ کرپاس ءَ چہ پُچ ءُ پوشاک دوچگ بندات بیت ءُ گِل ءُ ھاک ءَ چہ لوگ ءَ ساز ءُ سامان اڈ کنگ بنت بہ زاں انگریز ءِ چیز بائکاٹ کنگ ءُ وتی جِند ءِ ساماناں دیم ءَ آرگ۔ اد ءَ چہ انگریز ءِ معاشیت ءَ باز تاوان رس ایت۔
سنگتءَ دیوان دیمءَ بران ءَ گوْشت کہ ہندوستان ءَ دیمتر ءَ سیاسی کار ءُ عمل جنزگ ءَ بنت ءُ مہلوک چہ انگریزاں بددل بیان بیت گڑا انگریز 1927ءءَ سیمن کمیشنے جوڈ کنت ءُ نوکیں کانود آرگ بیت کہ آہانی تہ ءَ گہبودی کار کنگ ءِ جار جنگ بیت بلے کانگریس اشاں نہ من ایت ءُ مہلوک زھرشانی کنت۔ ہمے زہرشانیانی دِرچ روان بیت کہ 1929 ءَ کانگریس وتی راہ ءَ تچک کنت ءُ وتی راھبند ءِ تہ ءٙ مٹی کار اِیت ءُ اولی رند ءَ رھبند ءِ تہ ءَ آجوئی ءِ جار جنگ بیت۔ آجوئی جار ءَ پد مہلوک ءِ تہ ءَ سکیں مزنیں وشی ءُ اُمیتے ودی بیت بلے انگریز اشی ءَ نہ من ایت ءُ انگریز ءُ ہندوستان ءَ مہلوک ءِ میان ءَ یکبرے پدا جنگ ءُ چوپ بندات بیت۔ یکبرے پدا سول مافرمانی بندات بیت ءُ اے بری بے کساس ءَ ہندوستان ءِ مردم جنگ بنت ءُ بے کساس بندیگ کنگ بیت، مردمانی لوگ ءٙ چھاپہ جنگ، لبزانک ءِ پچ گرگ ءُ بندش جنگ ءَ جہدکارانی سر ءَ سرجم ءَ کریک ڈاون کنگ بیت۔ بلے کانگریس اے جاوراں چہ گیش مھکم بیت اِنت۔ برطانیہ کہ ماریت ہندوستان آہی ءِ دست ءَ چہ لگوشگ ءَ اِنت گڑا ہمد ءَ مزاکرات بندات بیت۔ مزاکرات ءَ اولی دیوان ءَ کانگریس بائکاٹ کنت ءُ نہ روت بلے مسلم لیگ روت۔ ہمے پیم انگریز دوبر کانگریس ءَ وش کنگ ءِ کوشست کنت گڑا گاندھی گوش ایت کہ یکبرے مزاکرات ءَ چکاسیں، ہمے فیصلہ ءَ پد گاندھی لندن ءَ روت اود ءَ گاندھی ہندوستان ءِ آجوئی ءِ لوٹ ءَ ایرکنت بلے برطانیہ نہ من ایت، اد ءَ چہ گاندھی ھُشکیں دستاں کئیت ءُ وتی مردماں گوش ایت کہ جُنز ءَ مہتل مہ دار ایت ءُ برجم بہ دار اِت۔ پدا گڑا انگریز انڈین ایکٹ 1935 ءَ کار ایت ءُ اشی ءَ چہ ہندوستان ءِ صوبہ آں گچین کاری بیت ءُ یازدہ سیٹاں چہ ہپت سیٹ کانگریس ءُ چار سیٹ مسلم لیگ گیر ایت۔
کانگریس ءُ ہندوستان ءِ جُنز ءِ گُڈی بھر
گُڈسر ءَ سنگت ءَ درائینت کہ وھدیکہ دومی مزن جہانی جنگ بندات بیت گڑا یکبرے پدا کانگریس ءُ برطانیہ ءِ اڑءُ کُڑ ءُ نہ منگ بندات بنت، کانگریس ءَ بازیں وزیرے چہ ھکومت ءَ دزکش بیت ءُ مہلوک انگریز ءَ نوکریاں یلہ کن اَنت ءُ ہمدءَ کانگریس گُڈی زرمبشت ءَ بندات کنت ءُ نام ءَ دنت “کوئٹ انڈیا مومنٹ” بہ زاں انگریز ہندوستان ءَ یلہ بہ دے اِت۔ اے زرمبشت ءِ جار ءِ جنگ ءِ دومی روچ ءَ کانگریس ءِ سرجمیں رہشون دزگیر کنگ ءُ بندیگ کنگ بنت، اشی ءَ پد سرجمیں ہندوستان ءَ زہرشانی ءُ جنگ ءُ چوپ بندات کنگ بنت۔ ہمے میان ءَ گڑا انگریز سک بے وار بیت ءُ کانگریس ءِ رہشوناں سئے سال ءَ پد چہ بندیگ جاہاں یلہ دنت ءُ گُڈسر ءَ انگریز کانگریس ءَ گوں نند ایت ءُ ہندوستان ءَ یلہ دنت۔ دیوان ءِ گُڈسر ءَ جُست ءُ پُرسی بھر ءَ گپ ءُ تران ءَ پد دیوان آسر کن
بلوچ اسٹوڈنٹس ایکشن کمیٹی
