کراچی ٹی ھندی بلوچ آتا ویل آک
نوشتکار: جعفر قمبرانی
بلوچ اسہ بزّہ ولے دلیر ءُ قوم ئسے۔ دن اف کہ دا غلامی و بزّگی بلوچ نا مقدر اٹ مرے یا کاٹم شیفی نا سوب آن بلوچ نا دا حالیت مرے، دن اف کہ بلوچ زوراک نا مون آ کاٹم شیف کے بلکن دا راج پیشن نا سیال و لُٹ پل کروک اتا دو آن بیبالوک و کیرغ خلنگوک ءِ۔ دا مچ خطہ ٹی بلوچ ءِ اسہ محکوم ءُ قوم اسے انبار ہُننگک۔ دا ہیت راست ءِ کہ بلوچ نا چناک ہراڑے کہ مریر چندی ہندنو ویل و ہڑ جنجال آتا آماچ مریرہ ہراکہ ہر جاگہ اسہ وڑٹ ءُ۔ دا ہیت باور بفروک ءِ کہ بلوچ کراچی نا مرے، ڈیرہ جات نا، ایران نا یا کہ بلوچستان نا، چندی ہندنو ویل اتا گواچی ءِ ہرا بیرہ بلوچ نا شین اٹی نوشتہ ءُ۔
دا نوشت اٹ نن بلوچ قوم نا ہمو بشخ انا ہیت ءِ کینہ ہرا کراچی ٹی ہندی ءُ، او کراچی ءِ تینا باوہ پیرہی آ ہند و جاہ تکیرہ۔ گواچن ہم ہندادے کہ کراچی وخت ئسے ٹی ریاست قلات نا کیرغ آن مسونے ءُ دیہاڑ شاھدی ایتک کہ کلانچی بلوچ قوم نا علاقائی مڈی ہس مسونے۔ تالپور، رزداری و پین کیہی بلوچ قبیلہ غاک سد آ سال کراچی ٹی ہندی مریسا خواجہی ہم کرینو۔
داسا دا سما مننگ الم ءِ کہ کراچی ٹی بلوچ قوم نا براھوائی و بلوچی بولی پاروک اتا بھلو کچ ہس ارے ہراکہ سفا بزّگی و غلامی نا زند گوازیفنگ آ بے وس ءُ۔
اسہ رپورٹ ئسے نا رِد اٹ کراچی ٹی ہندی بیرہ بلوچی بولی پاروک اتا کچ ہشت لکھ آن گیشتر ءِ ہراکہ 2023 نا رپورٹ نا رِداٹ 808,352 ءِ۔
داکان بیدس کراچی نا ہندی اسہ چاہندار سنگت اسہ نا رِداٹ کراچی ٹی ہندی بلوچ اتا کچ پنجا (50) لکھ آن گیش ءِ۔
ہندن اگہ نن تیوہ غا سندھ انا ہیت ءِ کین تو چاہندار اتا رِداٹ سندھ اٹی شست درسد (60%) بلوچ آباتی ءِ ہراکہ تینا جند انا بولی و شناخت آن ناواخب کننگانو۔
ولے یات سلے کہ براھوائی بولی، جدگالی و سرائیکی پاروک آ بلوچ اتا کچ کائدہ غا پک ءُ حوال رسینگپک انتئے کہ اسٹ تو دا مخلوق کراچی آن حیدر آباد و پین کیہی جاگہ تے اسکان تالان ءِ ارٹمیکو دا سوب آن کہ بلوچ اتا دا بھلا کچ انا اوڑے پاش مننگ سیال اتیکن فریشانی نا سوب جوڑ مننگ کیک۔
انتئے کہ داخس بھاز بلوچ نا کراچی ٹی ہندی مننگ کراچی ءِ پک بلوچستان نا ہند ہس جوڑ کیک۔
ہندا سوب آن کراچی پارہ نا بلوچ دیہاڑ ءِ ہرِن تو کیہی بلوچ قبیلہ تے بلوچ آن کشیسہ سندھی، سرائیکی و دائے جوڑ کننگانے تو براھوائی، سرائیکی، جدگالی پاروکاتے جتاؤ قوم پاریسا بلوچ قوم ءِ اونا بندغی مڈی تیان محروم کننگانے۔ یا چندیک کہ سندھی ہیل کریسا ہموڑے ہندی مسنو اوفتے بلوچ نا جاگہ غا سندھی قوم نا بشخ جوڑ کننگانے۔
داسا ہرن کہ کراچی ٹی ہندی بلوچ راج انا دا بندغی مڈی تا بھلا ویل آک انت ءُ۔ دا کل آن بھلو سوج ئسے و کل آن بھاز گڑّتی ٹی شاغوک ءُ ہیت ہس ہم ہندادے کہ بلوچستان ٹی ہندی بلوچ آنبار کراچی ٹی ہندی بلوچ اتا ویل اتیان اسٹ شناخت نا ءِ۔
دنکہ زی آ نن زکر کریسا پارین کہ زبان و قبیلہ تا پن آ بلوچ مفننگ کن او لشکر ءِ بے وس کننگ۔ ولے داڑے کراچی نا بلوچ مخلوق نا راجی شناخت ءِ اودیم کننگ تون اوار جغرافیائی نسخان نا ہم ہیت ارے کہ او جاگہ نا بلوچ ڈغار آتا دو آن ہِننگ نا موقع ہم سیال ءِ دو برو۔
یات سلے کہ راج اسیکن کل آن الّمی آ گڑا او راج انا شناخت نا ویل ءِ ہراٹی اونا رسم و دود بولی و توڷ بش نا دود آک اوار مریرہ۔ ہندا شناخت نا ایسری او راج انا زوال نا سوب جوڑ مریک۔
کراچی ٹی ہندی بلوچ نا کل آن بھلا ویل تو ہندادے کہ او تینا شناخت ءِ مستی برجا تخنگ کننگ افک وا اوڑے کہنگ آن بیدس بلوچ نا زنک کسفنگ نا عمل پین کیہی دروشم تیٹ برجا ءِ کہ کسس غیر سیاسی و نا پہہ کننگک کہ تینا شناخت آن ناواخب مرے تو کسس منشیات و ایلو چاگڑدی گندہی تا آماچ کننگک کہ تینا لائخی و پام تون اوار تینا راجی شناخت و زمواری تے ہم گیرام کے۔
ہندن مستی سیل کین تو کراچی نا جتا جتا انگا شار تیٹی بلوچ مخلوق تون چٹ عجیبو وڑ اسے ٹی پیش بننگ کہ لیاری نا بلوچ آتے دہشتگرد و دائے پاریسا بنداوی حق اتیان محروم کننگانے تو ملیر اٹی ہندی بلوچ اتے بنیاتی انسانی حق دنکہ تعلیم دِیر و صفائی آن مر تخنگانے انتئے کہ دا بلوچ ءُ۔
سنگت اسینا رداٹ الیکشن نا وخت آ بلوچ مخلوق ءِ بیرہ دا سوب آن تینے سندھی و پین قوم نوشتہ کرفنگ آ بے وس کننگک کہ نما فنڈ و نوکری تے نمے آن پُلور۔ یا نمے داکان مِڑور و دائے۔
داکان بیدس کراچی و سندھ اٹ ہندی بلوچ مخلوق نا تعلیمی ویل آک چٹ بھاز ءُ کہ ملیر یونیورسٹی نا پن آ اوڑے ریاستی بیانیہ جوڑ کننگ نا کوشست تون اوار خواننگ و تعلیم نا پن آ اوڑے ہچڑا ہس دنو اف کہ دا مخلوق اوکان فائدہ ہس ہرفہ۔ یا کراچی نا بلوچ علاقہ تیٹی واپاری و روزگار نا موقع مفننگ نا سوب آن مخلوق سفا بزّگی و خواری تا آماچ ءِ کہ تینا پِڈ آتے ولفنگ کن ہم لیلاؤ کیر غاؤ ایتر ولے اوفتے بنوکو کس مف۔
گوانڈ دا کہ کراچی آخا کہ تیوہ سندھ اٹ ہندی بلوچ آتے شناخت تون اوار تعلیم، شعور، روزگار و بولی تا رکھ و بلوچی رسم دود اتے برجا تخنگ نا ویل ارے۔ دافتا برخلاف توار بڑز کننگ مرے و بلوچستان اٹ ہندی مخلوق تینا دا راجی باسک اتیکن نت دو خلیر نئے تو خدا کپ کہ وخت ئسے ٹی دا ننے آن چٹ سفا کشکِنگور ہنور۔
ایلو گڑتی نا ہیت دا کہ بلوچ بلوچستان اٹ مرے یا پیشن، اودے شناخت نا ویل مریک ہرادے پہہ مننگ نا گرج ءِ و بائدے داخس سیاسی شعور دوئی کننگ مرے کہ ہر بلوچ تینا شناخت ءِ رکھنگ کن گام گیچ ءِ الّمی پہہ مرے۔
