دی پرنس (نکولو میکاولی)
ریاض صوالی
اٹلی ءِ نامداریں شھزانت (فلاسفر) نکولو میکاولی چہ ہما مردماں یکے کہ آئی ءَ ھکمراناں ھکمرانی ءِ وڈ ءُ پیم سوج داتگ, تاگت ءَ آیگ ءِ رھبند گْوشتگ اَنت۔میکاولی ءِ رھبندانی سر ءَ مرچیگیں ھکمران اشاں عمل کنگ ءَ اَنت۔ بَلے راجدپتر ءَ تنیگہ چُشیں وھدے نہ گوْستگ کہ میکاولی کنٹروورشل ءُ آئی ءِ سرءَنگد نہ بوتگ، باز برا ہمے گندگ بوتگ کہ پاور پلئیرز وتی دُژمن یا کہ وتی ھلاپیں مردم ءَ ہمے بہتام ءَ جن اَنت ءُ گوْش اَنت کہ پلانی یا کہ پلان ءَ پارٹی میکاولی ءِ رھبندانی سرءَ روْگ ءَ اِنت۔
میکاولی ءَ دی پرنس کتاب چیا نبشتہ کُتگ؟
نکولو میکاولی 1469 ءَ اٹلی ءِ شہر فلورنس ءَ ودی بوتگ، اے ہما زمانگ اِنت کہ اے وھد ءَ اٹلی رومن امپائرانی بنجل بیت، ایشی ءِ بھر الگ ءُ تلگ اَنت اے جیوگرافی ءِ تہ ءَ کسان کسانیں شہری استان جوڑ اِت اَنت ۔ اے شہری ریاستانی تہ ءَ جنگ ءُ چوپ سک باز اَت، پندل سازی ءُ دُزی ءُ لُٹ ءُ پُل سک باز اَت۔ اے تیوگیں دمگ ءَ اٹالینز چَٹ نِزور اِت اِنت کہ آ وتی ھمسائیگیں ریاستانی ءُ فرانس ءُ اسپین ءِ چمدار اِت اَنت ۔ بلکیں اٹالینز یک نا توامیں ءُ نِزوریں راجے زانگ بوت۔ اٹلی ءِ سرا یک بتلے نامدار بوتگ کہ” اٹالینز ہمے ناں! کہ جنگ بھی نزاناں” اے ہما جاورھال اِت اَنت کہ اے زمانگ ءَ میکاولی ودی بوت۔ اے زمانگءَ فلورنس اٹلی ءِ جیوگرافی ءِ تہ ءَ یک شھری ریاستے ءِ بستار ءَ اَت ۔ بَلے ھمے شھری ریاست ءِ تہ ءَ اوں جمہوریت ءُ آمریت ءِ درمیان ءَ سیاسی لئیب بوھگ ءَ ات، بَرے شھر ءِ مردماں جمہوری حکومت جوڑ کُت بَرے شاھی ھاندان ءَ کبزہ کُرت ۔ ءُ آہاں وتی آمریتی حکومت جوڑ کُت.
میکاولی ءِ زند ءِ بنداتی روچاں یک امیر شاھی خاندان میڈیچی اے شھر ءِ ھُکمران ات ۔ کمیں وھد ءِ گوْزگ ءَ پد لس مہلوک ءَ میڈیچی ڑائینسٹی چہ ھُکومت ءَ دَوْر دات ءُ پدا عوامی حکومت جوڑ کُت. اے عوامی حکومت ءَ میکاولی ءَ را نامدارکُت. میکاولی 1512 ءَ داں اے شہر ءَ پُرارزشتیں سیاسی کردے پیلو کُت، جمہوری ھُکومت ءَ میکاولی وتی سفیر مقرر کُت۔ سفیر بوھگ ءِ وھد ءَ میکاولی وتی کَش ءُ گوْر ءِ میتگ آں ءُ دِگے بازیں مُلکاں شُت. فلورنس ءِ کش ءُ کِراں یورپ ءٙ اے وھد ءٙ شھری جمہوری حکومت اِت اَنت ۔ گیشتر پرنسلی اسٹیٹ Princely State اِت اَنت ایشانی ھاکمان ءٙ پرنس اوں گُشگ بوتگ۔آ زمانگ ءٙ آتمان ایمپائرز انگلینڈ، فرانس ہولی رومن ایمپائرز، ءُ آہانی ھاکم شہنشاہ بوتگاں اود ءَ وڑے نہ وڑے ءٙ یک زورآوریں کہولے ءِ بادشاھی بوتگ۔ اے ایمپائر ءُ ریاستانی درمیان ءٙ یکے دومی ءِ گوم ءٙ جنگ بوتگ۔
میکاولی فلورنس ءِ سفیر بوھگے وھد ءَ ھمک دربار یا کہ شہرے ءٙ شُتگ گُڑا میکاولی ءَ اودے ایمپائرز ءُ پرنسلی اسٹیٹ جوْانیں رنگے ءٙ چار ءُ بچار کُتگ اٙنت ءُ اود ءِ تہزیب ءُ راجدپتر ونتگ اَنت۔ پندل ءُ جنگانی results چار اِتگاں اے سرجمیں چیزانی چار ءُ بچار کنگ ءٙ پد میکاولی وتی لیکہ ئے ایر کنت کہ یک بادشاھے ءٙ را کُجام کار سوبمند کن اٙنت ءُ اگاں وھدے کہ بادشاہ بے سوب بیت ءُ چیا بیت؟
میکاولی فلورنس ءِ تھا مزنیں وھدے ءٙ سفیر بیت ۔ یک رندے پدا 1512 ءٙ میڈیچی کہول زورآور بیت میڈیچی کہول زورگیری ءَ پد جمہوری دٙؤر ءِ نامدار ءُ ھاسیں مردمانی ھلاپ ءٙ بیرگیری ءٙ بندات کنت ۔ چیا کہ اے ھمے مردم اِت اَنت کہ ایشاں میڈیچی ءِ ھکومت ھتم کُتگ اٙت۔ میکاولی اوں میڈیچی ءِ نشانگ ءٙ ات میکاولی ءِ سرا ھکومت ءِ ھلاپ ءٙ پندل سازی ءِ بہتام جٙنگ بیت ،میکاولی گِرگ بیت۔ میکاولی باز ازیت دئیگ بیت ۔ میکاولی ءِ جسم ءِ بازیں جاہے ٹپی ءُ ٹوری کنگ بیت ۔ لہتیں وھد ءَ پد میکاولی یل کنگ بیت۔ یل کنگ ءٙ پد میکاولی بدنی ھساب ءَ سک نزور بیت ۔ ھمے سبب ءٙ میکاولی سیاست ءٙ بھر زُرت نہ کنت۔ چیزے سال ءٙ پد میکاولی وتی بدن ءِ ٹپی ٹوری بوھگ ءِ سبب ءٙ 1527 ءٙ فلورنس ءٙ بیران بیت۔
میکاولی بیران بوھگ ءٙ پیسر کتابے نبشتہ کنت ۔ کتاب ءِ تہ ءَ میکاولی وتی کُتہ کاریانی بنیاد ءٙ یک ھاکمے ءٙ را پرنس گُشیت۔ وتی کتاب ءِ تہ ءٙ ، مشورا دنت کہ یک ھاکمے چوں وتی استان ءٙ مُھکم کُت کنت ءُ آ مُدامی ئیں گہگیری ءُ بے سوبی ءٙ چے رک اِت کُت کنت۔ اے کتاب میکاولی ءِ بیرانی ءِ پنچ سال ءَ پد چاپ ءُ شنگ بیت۔ اے کتاب ءِ وانگ ءِ وھدا مارا اے ھبر ذہن ءٙ بہ بیت کہ میکاولی ءٙ اے کتاب چیا نبشتہ کُتگ؟
دی پرنس ءِ تہ ءٙ میکاولی وتی گپ ءَ ادا چہ بندات کنت، گُشیت کہ دنیا ءِ تہ ءٙ دو رنگیں ھاکم بنت، یکے پت ءُ پیرُکیHeridity Prince ھاکم بنت ءُ دومی زورآوری ءِ سبب ءٙ ھاکم جوڈ بیت۔ میکاولی گُشیت اولی رنگ ءِ پت ءُ پیرُکی ھاکم ءِ واست ءٙ ھاکمی کنگ ارزان بیت چیا کہ استان پیسرا چہ ایشی کہولے ئے جوڈ کُتگیں کانودانی مٙنّگ ءِ ھادت اِنت۔ اگاں ہیریڈٹی پرنس زالمے مہ بیت مزنیں ردی مہ کنت ءُ لگوری مہ کنت گُڑا استان ءِ لس مہلوک آہی ءِ وپادار بنت اے ھاکم ءِ واست ءٙ ھاکمی کنگ ارزان تر بیت، بلے دومی رنگ ءِ ھاکم کہ زوراوری ءِ بنیاد ءٙ ھاکمی ءِ گیپتگ گُڑا اے ھاکم ءِ واست ءٙ ھاکمی کنگ ارزان نہ بیت ۔ آہی ءٙ را بازیں اڑءُ جنجالانی دیمپان بوھگی اِنت۔ میکاولی گُشیت اے وڑیں ھاکمان ءٙ مُدام ہمے ھترہ (خطرہ) بیت کہ کُجام بھی وھدا کوہنیں ہیریڈٹی پرنس یا کہ آہی ءِ کہولے وارسے مئیت۔ اے رنگ ءٙ ہما مردم ایشرا کہ ھکومت ءٙ کارنت آ اوں ایشی ءٙ چہ ناراز بنتیں۔ اے مردم وتی زاتی نپانی واست ءٙ نوکیں ھاکم ءِ ھمراہ داری کن اٙنت وھدے کہ نوک آہوکیں ھاکم ایشانی آسراتی دئیگ ءٙ بے سوب بہ بیت گُڑا ہما مردماں کہ ھاکم ءٙ را ھاکمی کنگ ءٙ آرتگ ہمے مردم بھی ھاکم ءِ ھلاپ ءٙ پندل سازی ءٙ بندات کن انت ۔ دومی نیمگ ءٙ لس مہلوک بھی نوک آہوکیں ھاکم ءِ پلہ مرزی ءٙ نہ بنت چیا کہ آہانی مہر ءُ وپا گوں کوہنیں ھاکمے ءُ آہی ءِ کہولے ءٙ گوں بنت اِیں ۔ کہ آہی ءِ ھاکمی ءِ ھیل بوتگاں۔ اے رنگ ءٙ نوک آہوکیں ھاکم ءِ واست ءٙ ھاکمی کنگ سک مشکل بیت۔ ہما ھاکم کہ زورآوری ءٙ چہ ھاکمی ءٙ اتکگ آ کمو رَک ات کُت کنت بلے ہما مردم کہ ھادساتی ءٙ (حادثاتی) ھاکمی ءٙ اتکگ اٙنت آ کمو بھی رک اِت کُت نہ کناں اے گیشتر اڑءُ جنجالانی تہ ءَ سر ءُ چیر باں۔
میکاولی گُشیت کہ ہما ھاکم کہ یک ہیریڈٹی ھاکمے ءِ جاگہ ءٙ ھاکمیءٙکئیت گُڑا ایشرا بازیں گِرانیں کارانی واست ءٙ تیار بوھگی اِنت۔ اولی کار ھاکم ءٙ را اے کنگی اِنت کہ آہی ءَ را زوت ءٙ چہ زوت شاھی کہول ھتم کنگی اِنت۔ ایشی ءٙ پد آہی ءٙ را وتی (مخالفین) ھتم کنگی اَنت۔ بٙلے اے کار ھاکمی ءٙ آھگ ءٙ گوں کنگی آں چیا کہ اے کارانی کنگ ءٙ ھاکم ہمنچو دیر بکنت گُڑا ھاکم ہمنچو گیش اڑءُجنجالانی دیمپان بوت کُت کنت۔ بٙلے یک رندے دُژمنانی ولگوج کنگ ءٙ پد ھاکم ءٙ را دِگے کُشت ءُ کوش کنگی نہ اَنت اگاں ھاکم چُش بکنت گُڑا آہی ءِ اِزت ءُ شرپ زالمے ءِ تہ ءٙ بدل بیت۔ ایشی ءٙ ابید ھاکم ءٙ را ھر وھدا وتی سیکیورٹی ءُ وتی کش ءُ کِرے مردماں چہ شیوار بوھگی اِنت ءُ چاپلوسان ءٙ وتی نزیک ءُ گوْرا مئیل اِیت۔ پندل سازانی سرا وتی نزر ءَ ایر بکنت ھاکم ءٙ را نہ گیش نرمی پیشدارگی اِنت نہ کہ تُرندی ۔ آہی ءٙ را وتی لس مہلوک ءٙ را اے باور کنائینگی اِنت کہ لوٹ ءِ مُتابک ءٙ ھر وڈیں ھملے زورگ بیت۔ ھاکم نرم دلے ءُ سَکی یے اوں بوت کنت ۔ اگاں زلورت بوت سرانی گُڈگ اوں چٙک ءُ پد مہ بیت۔
ھاکم ءٙ را وتی راھبندانی پابند بوھگی اِنت ۔ بزاں ھاکم ھر وڈیں ہبرے کنت ھر وڈیں کانود جوڈ کنت گُڑا آہی ءِ سرا ھمل (عمل) بکنتیں۔ اگاں وتی سوگندانی ءُ ہبرانی سرا اوشتات نہ کُت گُڑا لس مہلوک آہی ءِ سرا سِتک نہ داراں ۔ ھاکم وتی ہبرانی تاگت ءٙ گار کنان کنت چیا کہ ھاکم ءِ واست ءٙ آہی ءِ ہبرانی تاگت آہی ءِ نیزا ءُ اسپرانی تاگت ءٙ چہ گیشتر اِیں۔ میکاولی گُشیت ھاکم لس مہلوک ءِ مال ءُ دولت ءُ آہانی زالبولانی سرا ھجبر وتی چٙماں ایر مہ کنت اگاں بکنت گُڑا اے آہی ءِ واست ءٙ تباہ کاری ءِ سبب بیت ۔ آہی کِرا ھجبر شٙریں مردم نیا آں آہی ءِ رِدا ھوار نباں۔ ھاکم ءٙ را گوں وتی لس مہلوک ءٙ رھمدلی کنگی اِنت بٙلے انچیں وڈے ءٙ کہ لس مہلوک آہی ءٙ لگور مہ سمجیت چیا کہ گیشیں رھمدلی بد امنی ءِ سبب بوت کنت۔ میکاولی گُشیت ھاکم ءٙ انچیں ھدے ءَ داں سِکت بوھگی اِنت ءُ زلورت وھدا زالم اوں جوڈ بہ بیت ءُ آہی ءِ استان ءٙ یک انچیں کانودے ایر بہ بیت لس مہلوک دروھگ ءِ بابت ءٙ سد برا بہ جیڑاں۔ میکاولی گُشیت یک زالمے ھاکمے ءٙ ہماہی ءٙ کہ استان ءِ تہ ءٙ کانودے جوڈ کُتگ چہ آ رھمدلیں ھاکم ہما ھاکم جوْانتریں کہ آہی ءِ استان ءِ تہ ءٙ بدامنی ءُ انارکی بہ بیت(Anarchyانارکی بزانت ہما وھدا یک استانے ءٙ کانود ءُ ھکومت ساڈی مہ بنت آہی ءٙ انارکی گوْشنت) یک ریاستے ءُ ھاکم ءِ بُرز ءٙ یا کہ جہل(عروج و زوال) ءٙ بٙرگ ءِ یک فیکٹرے آہی ءِ استان ءِ رھبند اِنت۔ ہما استاناں کہ ھاکم (پرنس) ھکومتی کن اٙنت آ دو رنگ ءِ بنتیں۔ رھبند ءِ ھوالہ ءٙ یک انچیں استانے کہ اودے ہست ءُ نیست ھاکم(پرنس) ءِ جند اِنت کٙش ءُ کِر ءِ ھند ءُ میتگانی تہ ءٙ ھاکم ءِ نمائندا آہی ءِ نام ءِ سرا ھکومتی کن اٙنت دومی استان ہما اِنت کہ اودا ھاکم ھکومتی کن اٙنت بٙلے کٙش ءُ کرے میتگانی تہ ءٙ اود ءِ جاھمندیں سردار ھکومتی کن اٙنت کہ آہان ءٙ لس مہلوک ءِ پلّہ مرزی گون اِنت ۔ آ ہیریڈٹی (موروثی) ءِ وجہ ءٙ چہ بیت یا دِگے سوْب ئے ءٙ بیت، بٙلے اے وڑ اِنت کہ اولی رنگے استان ءٙ بزانکہ پرنس وتی نمائندہانی زریعہ ھکومتی کنت ایشی ءِ سرا گُڑا کبزا کنگ گران بیت ۔ ایشی ءِ سبب ایش اِنت کہ وھدے ڈنی زورآورے اے وڑیں استانے ءِ سرا اُرش بکنت گُڑا آہی ءٙ را ہچ وڑیں تہی کُمک نہ رس اِیت ۔ چیا کہ لس مہلوک ءِ کمک گوں وتی ھاکم ءٙ(پرنس ) اٙنت۔ ہمے وجہ ءٙ لس مہلوک گوں ڈنی زوآوراں یک نہ بنت ءُ وتی ھاکم ءِ ھلاپ ءٙ جنگ کُت نہ کناں گُڑا ھاکم ءِ کِرا ہمے آپشن بیت کہ آ وتی لس مہلوک ءٙ یک ءُ مہکم بکنت ۔ ڈنی حملہ آوراں پُروش بدنت۔ بٙلے اگاں کُجام بھی وجہ ءٙ ھاکم پُروش بہ وارت ءُ دُژمن شاہی کہولے ءِ تباہ کنگ ءٙ سوبمند بہ بیت گُڑا اے نوکیں ھاکم واست ءٙ اودا ھاکمی کنگ ارزان بوت کنت ۔ بزانکہ اے وڑیں استانے سرا ھاکمی ءِ گِرگ گران بیت ۔ بٙلے کبزا ءِ برجم دارگ ارزان بوت کنت ۔ چیا کہ شاہی خاندان ءٙ ابید لس مہلوک ءِ دِگے کسی گوم ءٙ وپاداری بوت نہ کنت ۔ آ گہگیری ءِ قابل اوں نہ بنت۔ ھکومت ءِ گوستگیں نمائندہانی گوم ءٙ لس مہلوک ءِ ھمایت سک کم بوتگ کہ آہاں ڈنی تاگت ءٙ گوں گہگیری بُکتیں اے وڈیں استان ءِ یک مزنیں درورے میکاولی ءِ نزیک ءٙ تُرکی اِنت ۔ بزانکہ سلطنت عثمانیہ انت کہ اودا سلطان ھمک ھند ءَ وتی پلہ مرزانی کُمک ءٙ چے ھکومتی کنت۔ دی پرنس کتاب ءِ نبشتہ کنگ ءِ وھدا جاورہال ھمے وڑا اِت اَنت کہ آ وھد ءَ دُرساں شوکتریں درور ہمے استان اِت اَنت۔ کہ اودے ہست ءُ نیست پرنس اٙت۔ میکاولی گُشیت آٹومن ایمپائرے ءِ سرا کبزا کنگ سک گران بوت ءٙ چیا کہ سرجمیں آٹومن ایمپائر شاہی کہول ءِ چیرا یکے بوتگ ءُ وتی نمائندہانی کمک ءٙ چے ھکومتیب ءِ کُتگ۔ اگاں کٙسے ءٙ ایشی ءِ سرا کبزا بُکتیں گُڑا کبزا ءِ برجم دارگ ارزان بوتگ اٙت۔ میکاولی ءِ نزیک ءٙ تُرکی ءِ وڑیں دِگے یک درورے سکندر اعظم ءِ اھدئے پرشین(ایران) ایمپائر ئیگ اِنت۔ ایرانی سلطنت کہ آہی ءِ شہنشاہ دیوارس بیت اِنت سکندر اعظم آہی ءٙ اوں پُروش دنت ءُ آہی سرا کبزا کنت۔ بٙلے وھدیکہ سکندر اعظم بیران بیت گُڑا ایرانی ایمپائرانی ھلاکہ آں یونانی کبزا ءِ ھلاپ ءٙ ہچ وڑیں گہگیری نہ بیت چیا کہ ایرانی ایمپائر اوں سلطنت عثمانیہ ءِ وڑا اے اولی رنگ ءِ سلطنت اٙت کہ اودا ہست ءُ نیست پرنس اٙت۔ ایشی ءِ مکابلہ ءٙ دومی رنگیں استان بزانکہ ہما ھلاکہ کہ اودا پرنس ءٙ پد ھندی سردار وتی ھلاکہ ءِ تاگتورتریں مردم بنت۔ ایشی ءِ سرا کبزا کنگ ارزان بیت چیا کہ اودا ھندی لیڈر لس مہلوک ءِ کمک ءٙ چے یا کہ ڈنی کُمک ءٙ چے پرنس ءٙ را چہ ھکومت ءٙ دور کُت کناں۔ جیڑا اے بیت کہ اے وڑیں استانے ءِ سرا کبزا کنگ ارزان بیت بٙلے کبزا ءِ برجم دارگ گران بیت چیا کہ نوکیں پرنس یا کہ ھاکم ءٙ را ھندی لیڈراں چے باز ھترا بوت کنت ایشی ءِ سبب ایش اِنت کہ لس مہلوک وتی ھندی لیڈراں دوست دارانت ءُ آہاں وتی ہست ءُ نیست لیک اٙنت۔
میکاولی وتی کتاب دی پرنس ءِ تہ ءٙ انسان ءِ ابرم(Human Nature) بابت ءٙ نبشتہ کنت ءُ گُشیت کہ جاگہانی فتح کنگ انسانانی واہش اِنت ہما وھدا کہ یک انسانے ءِ کِرا تاگت بیت گُڑا آ ہمے وڑ کن اَنت اِیں۔ میکاولی گُشیت اے چیز ءِ واست ءٙ انسان بہتام جٙنگ نہ بنت بلکیں آہی ءِ ستا کنگ بہ بیت۔ جیڑا ہما وھد ءَ بیت کہ یک مردمے بگیر تاگت ءُ لائکی ءٙ زمینی ءِ پچ گِرگ ءٙ سر بہ گیت۔ میکاولی گُشیت اگاں یک پرنسے ءٙ را ہمنچو تاگت نیست کہ وتی ھمسائگیں استانے کبزا بہ کنت گُڑا گہتر ہمیش اِنت کہ اے جنجال ءِ تہ ءٙ وتا مان مہ کنت۔ دیمترا میکاولی گُشیت اگاں یک پرنسے گوں وتی تاگت ءٙ یک ھندے فتح بکنت گُڑا آہی ءَ وتی کبزا کنگ ءِ واست ءٙ پرنس ءِ کِرا سئے آپشن اَست۔ اولی آ ہما ھند ءٙ وتی کبزا ءٙ کنت کبزا کنگ ءٙ پد آ سرجمیں ھند ءٙ تباہ بکنت۔ دومی آ وت آھودا بہ نندیت ءُ اودے سرجمیں کاراں وتی دست ءٙ بکنت۔ سیمی آ وتی مردماں ہمودا آباد بکنت دانکہ آ ھند (علاقہ) ءِ ڈیموگرافی ھاکم ءِ ھٙک ءٙ بہ بیت۔ بٙلے میکاولی گُشیت چارومی رھبند ھم ھست اِنت کہ ھاکم کبزا کُتگیں ھلاکہ ءٙ وتی دوستیں ءُ پسندیں مردمان ءٙ کِرائے سرا بہ دنت بٙلے میکاولی گُشیت چارومی رهبند بےسوب بوت کنت اگاں پرنس یا کہ ھاکم دُور بئیت گُڑا اودا گہگیری بندات بیت۔ہمے واست ءٙ گہتریں رهبند ہمیش اِنت کہ ھلاکہ ءٙ کبزا کنگ ءٙ پد آہی ءَ تباہ بکن ءُ گوں وتی ھلاکہ ءٙ اٹیچ بکن ہمے وڑا کہ رومن آں وتی دُژمن کارتھیجین ایمپائرانی مرکزی شہر تباہ کُت۔ داں دوبر آ تئی ھلاپ ءٙ گہگیری کُت مہ کناں۔ میکاولی گُشیت اے وڈیں شہر اٙلمّ تباہ کنگ بہ بنت کہ اودے مردم جمہوریت ءِ ھِیل (عادت) آں ۔ چیا کہ ایشانی سرا کبزا برجم دارگ بیت نہ کنت اگاں آ تباہ کنگ نہ بوتاں ۔ گُڑا آ ھاکم ءٙ تباہ کن اٙنت ءُ ھاکم ءِ ھلاپ ءٙ گہگیری کن اٙنت۔ ایشی ءِ وجہ میکاولی گُشیت ایش بوت کنت کہ اودے لس مہلوک وتی گوْست ءِ آزادی ءٙ وتی گوْست ءِ نپ ءُ دِگے بازیں چیزاں پراموش کُت نہ کنت کبزا کُتگیں ھاکم ایشان ءٙ ہمنچو پائدگ ءُ نپ بدنت بٙلے آ ایمن نہ بنت ۔ گُڑا میکاولی گُشیت ھمے وجہ ءٙ اودے لس مہلوک جلدی گہگیری نیمگ ءٙ بٙرگ بیت۔ اگاں کٙسے آھان ءٙ گہگیری ءِ سکین بدنت۔ ادا میکاولی اٹلی ءِ پیسا ءِ درور ءَ دنت ءُ گُشیت اے آزادی ءَ چہ آشنا ءُ جمہوریت پسند فلورنس ءِ کبزا ءَ اتک ، بٙلے چیاکہ آہی ءٙ را تباہ کنگ نہ بوت گُڈّی ءَ آہی ءٙ آزادی پچ گپت ۔ میکاولی گُشیت اگاں پیسا کبزا کنگ ءٙ پد تباہ کنگ بوتیں گُڑا آ اِنچو لائک نہ بوتگ ات کہ چہ آئی ءَ آزادی ءَ پچ بہ گیپت۔
میکاولی ءَ دِگے جاہے ءٙ نبشتہ کتگ کہ پرنس ءٙ را وتی کٙش ءُ گوْر ءِ استان گوں دلگوشی ءٙ چارگی اَنت ۔ ھما استان کہ نِزوراں آھان ءٙ رکینگ ءِ یا کہ کُمک ءِ نامے سرا کنٹرول ءٙ زورگ یک شوکیں کارے ۔ ھما استان کہ تاگتوراں آھانی نِزور کنگ ءِ واست ءٙ جہد بکن ۔ دیمترا میکاولی نبشتہ کنت پرنس ھما نِزوریں استان ءِ سرا کبزا کنت گُڑا آہی ءِ تہ ءٙ ھاکم دو ہبر ءِ ھیالداری ءَ بکنت ۔ یکے آ دریں تاگتاں اودا کاروبار ءِ یا کہ کُمکے واست ءٙ پُترگ ءَ مئیل اِیت، دومی ھاکم اودا کٙس ءٙ تاگتور جوڈ بوھگ مئیل اِیت ۔ اگاں اودا ہرکس تاگتور جوڈ بوت گُڑا پرنس ءِ وتی بستار جہل بیت. ادا میکاولی رومن ایمپائرانی درور ءَ دنت کہ چوں رومن آں یونانی لیڈراناں تاگتور جوڈ بوھگ ءٙ نہ اِشتگ رومن ءٙ آہان ءٙ تاگت ءِ جہد کنگ ءٙ پیسر کُشتگ ۔ پدا میکاولی پانزدمی سدی ءِ اٹلی ءِ درور ءَ دنت کہ چوں آھاں دو میتگ ءِ جنگ ءِ وھدا کُمک ءِ واست ءٙ فرانس لوٹائینتگ۔ فرانس ءِ آھگ ءٙ ساری اٹلی ءِ نیم آبادی کُشت ءُ کوش ءِ آماچ بوتگ۔ فرانس ءُ اٹلی ھکومت ءِ سرا بار بار نگد کنگ ءٙ ابید میکاولی فرانس ءٙ چہ سانمند بوتگ۔
کتاب ءِ تہ ءٙ اے گندگ بیت کہ شانزدمی سدی ءٙ فرانس ءٙ را ھکومت ءِ جوانتریں ھکومت گُشگ بوتگ۔ میکاولی فرانس ءِ پارلیمنٹ ءِ ستا ءٙ کنت میکاولی گُشیت کہ اے یک شوکیں ادارھے ھماہی ءِ سبب ءٙ پرنس ءِ ھکومت رک اِتگ۔
دی پرنس کتاب ءِ تہ ءٙ میکاولی دِگے شوکیں گپے کنت ءُ گُشیت کہ پرنس ءٙ را وتی ہمساھگانی ھچ وڑیں جنگاں یک کِر بوھگی نہ اِنت ، چیا کہ اگاں پرنس یک کِر بہ بیت گُڑا باج بُرتگیں استان ایشی ءِ سرا اوں اُرش کُت کن اَنت۔ پروش وارتگیں استان ھم گوں تو پدا ھچ وڑیں سیادی نداریت آھی ءِ لس مہلوک ءٙ را اوں تئی واست ءٙ ھمدردی نہ بیت ۔ چیا کہ آ اے ھبرا وتی ذہن ءٙ ایر کن اٙنت کہ ما مِرگ ءٙ بوتگاں ہمساھگیں پرنس مئے کُمک ءٙ نہ یتک ءٙ بزانکہ یک کِر بوھگ ءٙ چے باجبر ءُ پروشوارتگیں دوئیں پرنس ءِ ھلاپ بنت ۔ ھمے درگت ءٙ میکاولی گُشیت پرنس یک کِر مہ بیت۔ پرنس ءٙ را چارگی اِنت کہ باجبر کئے بیت گُڑا ھماہی ءِ ھمراہ داری بہ کنت گوں۔
میکاولی وتی کتاب ءِ تہ ءٙ نبشتہ کنت کہ پرنس ءٙ را شیر ءُ روبا ، دوئینانی ھاسیت گون بباں چیا کہ شیر ءِ جیڑا ایش اِنت کہ شیر چہ دُرسیں جانوراں تاگتور اِنت، بیم ءِ اوں باز اِنت بلے شیر ءِ تہ ءَ چالاکی نیست کہ آ پندلاں زانت بکنت ، روبا ءِ تہ ءَ چالاکی ھست بٙلے آ وت ءٙ چہ تاگتوریں جانوراں رکینت کُت نہ کنت ۔ آہی ءِ تہ ءٙ شیر ءِ وڈیں دلیری نیست ۔گُڑا میکاولی گُشیت پرنس پیسرا روبا ءِ وڈا وتی راہ آں ساپ بکنت پدا شکاری آن ءٙ یا کہ حملہ آوران ءٙ شیر ءِ وڑا جواب بدنت ۔ شیر ءِ وڑا وتی دُژمنانی سرا حملہ آور بہ بیت۔میکاولی گُشیت کہ ھما مردم گیرت ءِ نام ءِ سرا شیر جوڈ بوھگ ءِ جہد ءٙ کن اٙنت گُڑا زُوت آھانی مانش ءِ سرا اگربتی سوچگ بیت بزانکہ مِرگ ءٙ دیر نہ کن اٙنت۔ اے دُرسیں گپاں ھوار میکاولی یک بھرے ءِ تہ ءٙ ھما مول ءُ مُراد ءَ درشان کنت کہ ھماہی ءِ واست ءٙ میکاولی ءٙ دی پرنس نبشتہ کُتگ۔
میکاولی کتاب ءِ تہ ءٙ نبشتہ کنت کہ اٹلی سرجم ءٙ تباہ بوتگ ہمے وڑا کہ یہودی تباہ بوتگ انت ءُ حضرت موسیٰ ءَ آھانی کُمک کُت ۔ میکاولی گُشیت ھمے وڈا ایرانیانی سرا زُلم بوھگ ءٙ اٙت گُڑا سائرس اعظم اتک ءُ آھانی کُمک ءِ کُت ۔ میکاولی گُشیت اٹلی ءِ جاورہال اوں ھمے رنگ ءٙ اِت اَنت کہ کٙسے بئیت اٹلی ءِ کُمک ءٙ۔
میکاولی دی پرنس ءِ تہ ءٙ اے مشورہ آں ہما پرنس ءٙ را دئیگ ءٙ اِنت کہ آ بئیت ءُ اٹلی ءِ کُمک ءٙ بہ کنت ءُ اٹلی ءٙ دیمروئی بہ دنت ۔ میکاولی یک وتن دوستے وڑا ہمے لوٹگ ءٙ اَت کہ آئی ءِ مُلک چہ اڑءُ جنجالاں در بئیت۔ وھدیکہ 1532 ءٙ اے کتاب چاپ ءُ شنگ بیت میکاولی نام شنگ ءُ تالان بوھگ ءٙ بیت گُڑا ھمے وھدا بازیں مردم ءُ زانتکار میکاولی ءَ نگد کن اٙنت ، ہما نگد کہ داں ھدے راست اِت اَنت ۔ چیا کہ اے کتاب ءِ تہ زوراکی ءِ شُون دئیگ بوتگ۔ میکاولی پرنس ءٙ را مشورہ دنت آ مشوراھانی وجہ ءٙ چہ بس کمو وھدا داں لس مہلوک یا کہ پرنس آرام بوت کُت کن اٙنت۔ دِگے نگدے کہ مردماں کُتگ آ ایش اِنت کہ میکاولی ءَ انسان ءِ ابرم ءٙ را رَد پہم اِتگ چیا کہ انسان ھر کارا پہ وتی نپ ءُ ھکومتی ءِ واست ءٙ نہ کنت ، بلکیں آ وتی رھمدلی یا کہ گوں جوش ءُ جزبگ ءٙ ھم بازیں کارے کنگ ءٙ اِنت۔ میکاولی ءٙ را بازیں مردماں نگد کُتگ ءُ بازیں مردماں ھمایت کُتگ۔ میکاولی رَد اِنت یا کہ اِناں ھرچ کٙسی لیکہ جتاہ اِنت ۔ بٙلے راستی وتی جاہ ءٙ برجم مانیت۔ میکاولی ءِ دی پرنس مرچیگیں اھدا گوں کمو باز یک وڈ اِنت کہ میکاولی ءٙ وتی کتاب ءِ تہ ءٙ گوْشتگ پنچ سد سال ءٙ پد ھم ما گِندیں کہ استانانی تہ ءٙ مُلکاری ئے جنگ اِنت ہر کس گُشیت من گِیش بباں۔ زالم ءُ ڈکٹیٹریں ھاکمان ءٙ میکاویلین لیڈر گُشگ بنت انوگیں اھدا اے دوئیں رنگے لیڈر اوں ہست اٙنت۔
