تُن
دیم پہ سمبرین ءِ سپر ءَ تُنیگیں راہی
نبشتہ کار: نثار احمد
چمشانک: اُزیر بلوچ
گرماگی تبد ءُ لیوار ءِ موسم ءَ نیمروچ ءِ ٹاک ءَ رگام ڈک ءَ اوشتاتگیں راہی وتی کش ءُ گور ءِ کوہ ءُ میتاپیں میداناں چارگ ءَ اَت ءُ مزنیں جیڑگے ءَ کپتگ اَت، آئیءِ ہمراہیں کچک آئی ءَ ملور ملوریں چماں چارگ ءَ اَت،ہمے سہت ءَ راہی ءَ درائینت ” اے ہمے زمین اِنت کہ یک وہدے اد ءَ مرُگانی تواراں بس نہ کتگ، ءُ اد ءِ کِشار انچوسبز سبزبیتگ اَنت کہ دلءَ نہ گوشتگ چارگءَ یلہ بہ دے، داں چماں شانک دئے ھُشکیں سبزءُ بھارگاہیں ندارگے بیتگ، کپوتانی کوکواں بہ گِر داں جنگُلانی چُری چُری ءَ مردم ءَ وا تاھیر بکشات، یک نیمگے ملگزاریں کشار ءُ دومی نیمگ ءَ دھکانکار ءُ پیر ءُ کماشانی دیوان ءُ تران وتی مٹ وت اِت اَنت۔” راہی جوڑگ ءَ ات ءُ کُچک راہی ءَ انچو چارگ ءَ اَت گوشے زاناں کچک آئی ءِ جوڑگاں پہمگ ءَ اَت، ہواسل ءَ آ پہم ایت،، ، چوں نہ پہم ایت کہ راہی ءِ ہمراہ اَت۔۔۔ راہی ءَ پدا درائینت” بلے دورچار، مرچی اد ءَ سیل کن بہ چار، ہچ نہ گندے، ہمک نیمگ ءَ بہ چار ھُشک ھُشک ءُ ابیتک ابیتک اِنت، زوراکاں دُرست وتی ھرجان جت اَنت۔ زوراکانی آئگ ءَ پد اد ءَ مردم وا لڈیت اَنت ، اد ءَ نی شانتلی کُلکُٹو ئے ہم نہ گواہ ایت، درست زوراکاں تاچینت اَنت۔ مرچی اے دیار گریوگ ءَ اَنت ءُ ارس گوارگ ءَ اِنت۔۔۔
راہی نیمروچ ءِ ٹاک ءَ گرم ءِ جل ءَ اوشتاگ ءُ جوڑگ ءَ اَت، آئی ءِ نُک ءَ ٹک ٹکے پِر اَت ، آئی ءَ تُن ءَ سک گِپتگ اَت، بلے راہی ءَ جلگی نہ اَت بلکیں دیم پہ سنگتاں جنزگی اَت۔ ہمائیں راہی چہ بل نگور ءَ درتکگ اَت ، گرم ءُ تبدآئی ءِ گامانی دیم ءَ اڈاندے اِت اَنت ءُ آ ئی ءِ چاگل ءِ آپانی ہلاسی ءَ پد آ سک تُنیگ اَت، بلے راہی ہمک گام ءُ ہمک ڈگار ءَ کہ سر بیان اَت، کسہ آران اَت، گپ ءَ اَت، جوڑگ ءَ اَت،چُرت جنگ ءَ اَت، زاراکی ءِ کسہاں آران ءَ اَت،ڈگار ءِ زیبداری ءُ وشیں موسمانی سر ءَ کسہ جنان اَت۔آ کوہنیں دپتراں کلونڈگ ءَ اَت کہ آئیءِ تہ ءَوشی ءُ اندوہ،میتاپ ءُ ویرانی، وشہالی ءُ بدہالی، جنگ ءُ جنگ ءَ چہ ودی بیتگیں کسہ ہوار اِت اَنت، آ برے گوں مُرگاں گپ ءَ اَت ءُ برے گوں درچک ءُ داراں ، برے وت ءَ گڑا برے گوں دورچار ءُ کروس ءَ ، بلے راہی روان اَت۔۔۔
بلوچی لبزانک ءِ تچک ءُ راست گوشوکیں، زوراکیانی سر ءَ کسہ نبیسوکیں نبشہ کار نثار احمد ءِ گدار تُن انچیں ندارگ ءُ گپاں گوں بندات بیت کہ آ انسان ء ِ ہوش ءُ اگل ءَ سرجم ءَ وتی نیمگ ءَکش اَنت ءُ وت ءَ گوں دلگوش گور کن اَنت۔ اے کسہ اِنت ہما جہدکار ءِ کہ گرم ءِ ٹاک ءَ کہ لس مردم بے سمائی ءَ سارتیں سیاہگانی چیر ءَ وش واب اَنت ءُ دومی نیمگ ءَ راہی اِنت کہ دنیا ءِ ہمک ڈولیں زوراکیانی ہلاپ ءَ اوشتگ ءُ جنگ کنگ ءِ فلسفہ ءَ گوں سرچکار دشت ءِ تبد ءُ لیوار ءَ چہ پند جنان دیم پہ منزل ءَ سپر کنان اَت۔ہماچاگرد کہ اود ءَ بے ایمانی، دروگ ، دو تل ءُ دو پوستی ءُ ہمک ڈولیں گندگیں عمل ہرکسی ہمروچیگیں عادت اَنت، بلے راہی اِنت کہ یک کسانیں لیلوکیں ساہدارئے ءِ ماں تبد ءَ دور دیگ ءَ دل نہ بیت۔راستی ءُ ھک ءِ پہازوکیں راہی ہما کردار اِنت کہ تو آئی ءِ گندگ ءُ وانگ ءَ گوں بلوچ جہدکارانی پگر ءُ فلسفہ ءَ سرپد بئے ءُ آہانی مکسد ءَ گوں نزیک بئے۔
اے گدار بلوچ ءُ بلوچستان ءَ بیوکیں سرجمیں زوراکیانی کسہ اِنت کہ نبشتہ کار ءَ یک یک ءُ ہیرت ہیرت ءَ درشان کتگ اَنت، گدار ءِ تہ ءَایردستی ءِ سوب ءَ بلوچستان ءِ زمین ءِ ڈکالی، درُشکی، ھزام ،ھُشکیءُ زوراک ءِ لجوزیں زوراکیانی سان پدراَنت کہ چوں یک زوراکے وہدیکہ تئی زمین ءِ سرءَ کئیت گڑا چے پیم تئی زمین ءِ زید ءَ بارت ءُ آئی ءِ ڈولداری ءَ پُل ایت۔ چوں درچک ءُ داراں داں مُرگ ءُ لیلُوک ہم موتک کار اَنت ءُ گریونت۔ زوراور چے پیم تر ا تئی دوداں سند ایت، ترا تہ ءَ چہ پروش ایت ءُ ترا انچو کنت کہ تو انسان ءِ کٹ ءَ نہ بئے ، تراانچو بے ایمان جوڈ کنت کہ تو گوشاں کر، چماں کور ءُ زبان ءَ گُنگ بئے ءُ پدا وتی پِت ءُ پیرُکی سجیں دود ءُ ربیدگ ءُ رواجاں پہ پھر چہ وت ءَ سندے ءُ زوراور ءِداتگیں دری رواجاں زیرے۔زوراور تئی کتابانی ماندارگ ءُ کتاب دوستانی دزگیر ءُ بندیگ کنگ ءَ بہ گر داں دھکانکار ءُ مزوراں ہم آرام ءَ نئیل ایت، نودربراں چہ کتاباں پُل ایت ءُ دھکانکاراں چہ زمین ءُ ڈگاراں، پدا انچو بے تواری ءُ بے سمائی ءَ پُل ایت اِش کہ ترا سما ہم نہ بیت، ءُ ہمے میان ءَ ترا چہ تئی جوہر ءَ ہم انچو پُل ایت کہ تو اے زوراکیانی دیم ءَ ترِکگے ہم نہ کنے۔ پدا داں دیراں کہ وہدے واب ءَ بُست کنے داں مارے کہ زوراور ءَ وا پہ تو ہچ نیشتگ بلکیں نی تئی ساہ ہم آئی ءِ دست ءَ اَنت۔
گدار ءِ کردار راہی ہما پارسائیں ءُ پاک ءُ پلگاریں آشوبی جہدکار اِنت کہ آ ہمک چیز ءُ عمل ءَ جہد ءُ وتی راج ءِ نپانی عینک ءَ چار ایت ءُ فیصلہ کنت۔ رازداری، ڈسپلین، دیرچاری، پارسائی،انسان دوستی، زمین دوستی، سکت مِری،زانتکاری ءَ ہوار ایدگہ آشوبی عمل آئی ءَ کامل ءُ مہکمیں جہدکارے کن اَنت کہ آ ہمک عمل ءِ کنگ ءَ پیسر دہ رند ءَ جیڑ ایت ءُ نی کنتے۔ آئی ءِ رازداری ءُ ڈسپلین بیگ ءِ درور اِش اِنت کہ آ تنیگ بیت سک تنیگ، بلے کش ءِ میتگ کرکک ءَ نہ روت کہ مردم آئی ءَگند اَنت ءُ اے یک جہدکارے ءِ کانودانی ہلاپ اِنت۔ آ اولاک نہ زیر ایت کہ آئی ءَ زوراک ءِ جوڈ کتگیں ہچ چیز ءِ سر ءَ ستک ءُ بروسہ نیست، ہمے اولاک ءُپرپٹ کہ میتگ ءِ مردمانی گندگ ءَ چہ آئی ءِ راز درتک کنت ءُ آ سنگتاں گوں ہوار تاوان وارت کنت، پمیشکا آ کساس 60 ڈگری ءِ گرمءَ تبد ءُ لیوارءَ اوپار کنت بلے وتی ڈسپلین ءِ چپ نہ روت۔ اے نیمروچ ءِ ٹاکیں تبد ءَ ہم آئی ءِ بگلجول ءَکتاب مان ، چاگل ءِ آپ تُشکے اَنت بلے کُچک ءُ کروس ءَ پیسر ءَ آپ دنت ءُ وت درستاں چہ رند وارت۔ ءُ درستاں چہ مستریں کہ راہی انچو تُنیگ بیت کہ کپ ایتءُ تُس ایت، دیم ءَ ہچ شُت نہ کنت، آئی ءِ چم سیاہی کار اَنت ءُ آ مرگ ءِ کنڈگ ءَ سر بیت بلے آئی ءِ کیسگ ءَ ایریں شانتُلی ھیکاں نہ وارت، ھیکاں بہ وارت کمو گہتر بیت ءُ دیم ءَ جنز ایت کنت، بلے راہی جہدکارئے ءِ رہبندانی چپ نہ روتءُ ھیکاں نہ ورت پرچاکہ آ ہی ءِ ہیال اِنت کہ آ یک جہدکارے ءُ آ پہ انسان ءُ مُرگ ءُ دلوت ءُ ڈیھ ءُ ڈگارانی ہاتر ءَ جہد ءَ اِنت، آ نزورینءِ واستہ جہد ءَ اِنت، گڑا آ چوں یک نزورین ئے ءِ ساہ ءَ گِپت کنت ۔۔۔!
راہی ءَ یک کروسے ءُ یک کُچکے وتی ہمراہی ءَ گوں، آئی ءَ زوراک ءِ ٹکنالوجی ءِسر ءَ ہچ وڈں ستک نیست پمیشکا آئی ءَ سادگیں ساہدار وتی ہمراہ کتگ۔ کچک اے ہاترءَ گون اِنت کہ کچک دیرگند ءُ ڈرون ءِ کار ءَ کنت، بہ زاں دیراں چہ چیزے بہ بیت گڑا کچک دیرءَ چہ برمشاں اِشکُنت ءُ شہماں گند ایت ءُ وتی ہمراہ ءَ ہال دنت کہ نہ گیگیں جاورے یا کش ءُ گوراں چی بیگ ءَ اِنت۔ کُچک ءِ گوش ءُ چم چہ انسان ءِ گوش ءُ چمانی اِشکُنگ ءُ گندگ ءِ رینج ءَ چہ مستر اَنت، کُچک کمتریں ءُ مستریں فریقوئنسی ءِ توار اں اشُکت کنت، ءُ چم ہم آئی چہ ویزیبل لیٹ ءَ گیش دیست کن اَنت۔ کروس اے ہاتر ءَ گون اِنت کہ کروس بانگواہ ءَ مہلو بانگ دنت ءُ مردم ءَ پاد کنت، راہی ءَ اے واستہ الارم ءِسر ءَ بروسہ نیست اَت کہ انسان واب ءِ سہت ءَ چو آسانی ءَ پاد نئیت، آ الارم ءِ توار ءَ گوں الارم ءَ بند کنت،بلے آ کروس ءَ داشت نہ کنت ءُ کروس بانگواہ ءَ یکشلہ بانگ دنت داں تو پاد بیائے ۔ پدا زواکانی گیشتر زوراکی کنگ ءُ اُرش کنگ ءِ وہد بانگواہ اِنت پمیشکا بانگواہ ءَ مہلو پادائیگی اِنت۔
راہی سپر ءَ اِنت ءُ اے سپر ءِ تہ ءَ سرجمیں جہان ءِ علم ءُ زانت ءِ سر ءَ گپ ءَ اِنت، برے گندے کہ فلسفہ ءِ سر ءَ گپ ءَ اِنت ءُ برے گندے سائنس ءِ سر ءَ جوڑگءَ اِنت، برے ادب ءُ برے سیاست ۔۔۔ بلے راہی ءِ ہیال اِنت کہ اےسرجمیں زانت ءُ زانشت بے مانا اَنت داں وہدیکہ تو نزورین ءِ گومہ نہ اوشتے ءُ زوراک ءِ ہلاپءَ جہد نہ کنے، داں تو راستءُ ھکءِ نیمگ ءَ نہ بئے تئی ہمک ڈولیں ءُ مزن مزنیں زانشتی امبار پہ مُپت انت۔ ترا اگاں زانت ءُ زانشت پہ راست ءِ گوشگ ءَ سکین مہ دنت ءُ دار ءِ سر ءَ ھک ءِ گوشگ ءَ مہ ٹوہین ایت گڑا اشی ءَ زانت نہ گوش اَنت بلکیں پیشدارگ ءُ وتی زاتی نپانی کشگ ءِناٹکے۔
راہی سپر ءَ اَت،موسم جمبر ی اَت ءُ آزمان جمبراں مانپوشتگ اَت بلے تنیگ اَت، نُک ئے ھُشک اَت، جوڑگ ءَ اَت۔ آجنگ ءَ اَت، گوں وت ءَ، گوں چاگرد ءَ، گوں زوراکاں ءُ پہ بلوچ ءُ بلوچستان ءَ۔ پند جنان آ وتی اوتاک ءِ نزیک ءَ سر بیگ ءَ بیت کہ ہاٹیگ آئی ءَ جواب دئینت ءُ آچہ نزوری ءَ بے ہوش بیت ءُ کپ ایت۔ آلاپلیٹی وران ءَ ہِیل ءُ بل ءَ وت ءَ بند ءِ دومی نیمگ ءَ دور دنت کہ ہمے سہت ءَ آئی ءِ چم بند بنت۔ سہتے ءَ پد گرنداں توار کُت ءُ ہور ءَ ایر دات,
مدتے ءَ رند کوہاں توارے ہست اَت، کسے ٹہک دیگ ءُکندگ ءَ اَت ، گوں سنگتاں کسہ آرگ ءَ اَت، مردم گوش اَنت کہ راہی ءِ توار اِنت کہ کندگاں چہ سائجی ءِ کوہ جکسگ ءَ اِنت ۔
